شناخت و روانشناسی مفهوم رنگ! جستار در باب ابزار ساختمانی رنگ در هنر معماری!

طراحی دکوراسیون داخلی به عنوان بخشی جدایی ناپذیر از هنر معماری از متریالها و ابزارهای گوناگونی جهت شکل گیری و خودنمایی یک طراحی داخلی زیبا، دلنشین، آرام کننده روان و در عین حال پر کش و قوس و ایجاد کننده نوعی تلاطم روانی ظریف اما پر قدرت هم در فیزیک و هم در روان کارکتر حاضر در یک موقعیت طراحی دکوراسیون داخلی اجرا شده ، بوجود آمده است. یکی از این متریالهای به راستی زیبا و مستعد یک دنیا خلاقیت برای آفرینش فضاهای گوناگون و مرتبط با موضوع طراحی داخلی ، رنگ می باشد. رنگ به عنوان یک واژه سه حرفی و ساده که گاهی خیلی از ما در نهایت سادگی و راحتی و بدون کمترین توجه و تامل ذهنی و بصری از کنار آن رد می شویم، برای خود جهانی عصایانگر در عین حال زیبا دارد، دنیایی دارد ساده و آرام در عین حال افسونگر، جهانی سرد و یخ زده که با کوچکترین تلنگر آنچنان آتشین می شود که حتی حرارت شهوت حیوانی در عمق آتش آن خاموش و بی سو می گردد. بنابراین رنگ فقط در واژه ساده است که به راستی سادگی واژه آن هم زیبا و دلنشین می باشد. در این جستار تلنگری می زنیم به ابزار رنگ در طراحی معماری نمای ساختمان و طراحی دکوراسیون داخلی و دست به شناختی ظریف (تا نشکند این روح شکننده طبیعت) می زنیم. و پژوهشی زیبا و عمیق اما ساده و گویا در باب رنگ که بعنوان یک ابژگتیو زیبا و وام گرفته شده از طبیعت و فیزیک جهان وجود، انجام می دهیم.

 

آیا می توانید دنیای اطراف خود را بدون وجود هیچ گونه رنگی تصور کنید؟

هر رنگ تاثیر فیزیکی و روحی خاصی را بر روی بیننده می گذارد و افراد واکنش های متفاوتی نسبت به رنگ های مختلف از خود نشان می دهند. در طراحی داخلی رنگ ها به عنوان کنش، واکنش های مختلفی در افراد ایجاد می کنند. طراحی معماری نمای ساختمان در هنر معماری هم مستثنی از این واقعیت نیست. محققان تاکنون نتوانسته اند یک سیستم منسجم جهانی که قادر به دسته بندی کلیه واکنش های افراد نسبت به رنگ های مختلف باشد را پایه ریزی نمایند و معتقدند که عکس العمل افراد به فاکتورهای متعددی نظیر فرهنگ، جنسیت، سن، موقعیت احساسی و ذهنی، تجربه های خاص فردی بستگی دارد. البته نوع و شدت این واکنش ها نیز منحصر بفرد است. در دکوراسیون و بخصوص طراحی دکوراسیون داخلی ساختمان، این کنش های از رنگ ها و واکنش ها از افراد، جلوه بسیار بیشتر و عمیقتری دارد. روانشناسی رنگ ها یک شاخه نظری نیست که تنها به بخش آکادمیک محدود شود، بلکه گستره تحقیقات این حوزه در زندگی روزمره عموم مردم نمود پیدا می کند. ارتباط ناگسستنی بین روانشناسی رنگها و مجموعه هنر معماری که شامل طراحی معماری، طراحی داخلی، طراحی دکوراسیون داخلی، طراحی دکوراسیون داخلی منزل، طراحی داخلی ویلا، طراحی معماری ویلا، طراحی دکوراسیون داخلی فضاهای مختلف تجاری، اداری، توریستی و گردشگری و ... می باشد، وجود دارد. روانشناسی رنگ ها در دنیای تجاری امروز حائز اهمیت است و می توان اظهار داشت که هر چیزی را که در اطراف خود می بینیم به گونه ای در ارتباط مستقیم با این دانش آکادمیک است. نگاهی به رنگ هایی که در زیر لیست کرده ایم بیندازید، چند ثانیه صبر کنید و با خود بیندیشید که هر کدام از آنها چه احساسی در شما ایجاد می کنند، بعد هم ادامه مطلب را بخوانید تا ببینید واقعیت چیست. این امکان وجود دارد که با تغییر حالات درونی، ویژگی های فردی، و سایر فاکتورهای آماری برخی احساسات فردی دستخوش دگرگونی قرار گیرد. به عنوان مثال اگر کسی در اعماق اقیانوس ها گیر افتاده باشد و تا مرز غرق شدن پیش رفته باشد، به احتمال زیاد آبی به عنوان رنگ آرامبخشی برای او به شمار نمی رود. از سوی دیگر یک دختر خانم ۸ ساله از هر رنگی بجز صورتی ایراد می گیرد. حال اجازه دهید نگاهی به ۸ رنگ اصلی مداد رنگی داشته باشیم.

قرمز

قرمز یکی از رنگ هایی است که اکثر افراد ارتباط قوی با آن برقرار می کنند و واکنش شدیدتری نسبت به آن نشان می دهند. احساساتی نظیر قدرت، رشادت، تخطی، بر انگیختگی جنسی و هیجان به آن نسبت داده می شود. قرمز ضربان قلب را افزایش داده و میزان انرژی را بالا می برد؛ و تنها هاله هایی از رنگ قرمز بر روی هر چیزی می تواند توجه بیننده را به آن جلب نماید. چه علامت خطر، چه روز ولنتاین، به هر حال قرمز آنجاست تا حواس شما را خود جلب کند و چشمانتان را خیره سازد.

نارنجی

نارنجی هم می تواند واکنش های جدی را برانگیزاند. افراد در برابر نارنجی دو واکنش نشان می دهند: یا عاشق آن می شوند یا از آن متنفر می شوند. نارنجی اصولا با زرق و برق، اشتعال، توانایی، انرژی، گرما، و آسایش در ارتباط است.

زرد

زرد رنگ خوشحالی، شادی، خرسندی، و سعادتمندی است. مردم اصولاً با مشاهده این رنگ اشتیاق، وجد و سرور، انرژی، خوش بینی، نیک اندیشی، و شور را تجربه می کنند. برخی از ترکیبات و سایه های زرد می توانند فرد را از نظر ذهنی تحریک کرده و خلاقیت او را افزایش دهند، اما از طرفی برخی از ترکیب های زرد نیز وجود دارند که ممکن است سبب ایجاد ترس، وحشت، اضطراب، و نگرانی شوند.

سبز

سبز بیشتر برای به تصویر کشیدن عناصر سمبلیک مورد استفاده قرار می گرد و بعد از آبی دومین رنگ پر طرفدار در میان عموم افراد است. سایه های طبیعی سبز حس تازگی، طراوت، نو شدن، تعادل، آرامش، و تسکین را به افراد القا می کند. ترکیب نادرست سبز ممکن است احساساتی نظیر بی حالی و ناخوشی، را در فرد ایجاد کند. به طور کلی سبز معمولاً نماد مفاهیمی نظیر: صلح، افتخار آفرینی، خوش شانسی، و باروری و حاصلخیزی است.

آبی

اکثریت قریب به اتفاق مردم موافقند که: “آبی بهترین رنگ” است. شاید به آن خاطر باشد که مشاهده این رنگ سبب ایجاد هورمون های شیمیایی خاصی در بدن می شود که آرامش را ارتقا می بخشند. آبی اصولاً با احساساتی نظیر: اعتماد، اطمینان، صداقت، وفاداری، منطق، آرامش، سکون و سکوت، و توجه و تمرکز همراه است. باید توجه داشت که برخی از ترکیبات رنگ آبی اثرات پویاتر و پرتحرک تری دارند و برخی از آنها سردتر و دور از دسترس می نمایند. در برخی پژوهش ها اثبات شده که آبی توانایی کارمندان و ورزشکاران را نیز افزایش می دهد.

بنفش

بنفش عموماً حد تعادلی میان انرژی و هیجان قرمز و آرامش و سکون آبی ایجاد می کند. گاهی برخی از سایه روشن های بنفش ذهن افراد را درگیر می کند و آنها را مضطرب کرده و از آنها افراد درون گرای افراطی می سازد و از اینرو به سوی کسب عرفان، معرفت، دانش پیش می روند.

مشکی

مشکی یک رنگ کاملاً قدرتمند است و با خود سلطه طلبی و قدرتمندی ‌را به ذهن القا می کند. در برخی از فرهنگ ها این رنگ افراد را به یاد از دست دادن جان عزیزانشان می اندازد.

قهوه ای

قهوه ای احساس سادگی، طبیعی بودن، ثبات، استحکام، استواری، و پایداری را ایجاد می کند. مردم اصولا به رنگ قهوه ای اطمینان دارند و به آن اعتماد می کنند.در زندگی روزمره با رنگ های بسیار زیاد دیگری نیز برخورد می کنیم و این موارد تنها چند نمونه از رنگ های اصلی تر بودند. رنگ ها را می توان نسبت به میزان اشباع شدگی (به این معنا که یک رنگ تا چه اندازه تیره –پر رنگ- و یا روشن-کمرنگ- هستند) و همینطور شفافیت (به این معنا که چه مقدار مات و براق هستند) نیز به گروه های دیگری تقسیم کرد.

منزل و رنگ

روانشناسی رنگ ها می تواند فاکتور مهمی هم در فضای داخلی و هم در فضای خارجی خانه ها به شمار رود. به عنوان مثال اگر قصد فروش خانه خود را دارید یکی از بهترین کارهایی که می توانید برای جذب مشتری بیشتری انجام دهید رنگ کردن است. رنگ سفید یکی از گزینه هایی است که با انتخاب آن می توانید امید بیشتری به سریعتر فروش رفتن خانه خود داشته باشید.

ابتدا اجازه دهید در مورد طراحی معماری نمای خارجی ساختمان بحث کنیم. اصلاً مهم نیست که شما تا چه اندازه عاشق رنگ نارنجی یا بنفش هستید، اما به هیچ وجه برای رنگ کردن طراحی معماری نمای خارجی خانه خود از آنها استفاده نکنید. در زمان فروش هم باید ببینید که خریدار از چه رنگی خوشش می آید. همچنین رنگ طراحی معماری نمای خانه های اطراف نیز مهم هستند و رنگ خانه شما باید حتماً با آنها هماهنگی داشته باشد. خانه ای که طراحی معماری نمای آن رنگ نامتعارفی داشته باشد می تواند زیبایی کل خانه های محله را بگیرد. در این قسمت چند پیشنهاد برای رنگ نما می دهیم:

سفید استخوانی آبی کرم بژ سبز زرد

در انتخاب رنگ در و پنجره نیز باید دقت کنید. اگر آنقدر بودجه ندارید که کل خانه را رنگ کنید، بهتر است فقط درها و پنجره ها را رنگ کنید. در این میان درب ورودی از سایر بخش ها مهم تر است. رنگ آنرا از میان خانواده رنگ های گرم انتخاب کنید که هر کس وارد خانه می شود با دیدن درب ورودی خوش آمد گرمی را احساس کند. آجری، قهوه ای سوخته و آبی و سبز پر رنگ جزء بهترین گزینه ها محسوب می شوند. در طراحی داخلی هم همین مطالب صدق می کنند. رنگ های روشن و خنثی دکوراسیون داخلی را روشن تر و بزرگتر جلوه می دهند و مثل همیشه سفید جزء اولین گزینه هاست. مشاهده رنگ های مختلف در طراحی دکوراسیون داخلی منزل و تاثیر آنها بر روی حالات فردی پیش از انتخاب رنگ برای طراحی دکوراسیون داخلی خانه حتماً به مبحث روانشناسی رنگ ها توجه داشته باشید. با این کار هم حالت های روانی ساکنین خانه تعدیل می گردد و هم هر کس وارد خانه شما می شود احساس صمیمیت بالاتری را از جانب شما دریافت می کند. در اینجا توضیح مختصری در مورد بهترین گزینه های رنگی اتاق های مختلف جهت هر چه بهتر و پویاتر شدن طراحی داخلی و طراحی دکوراسیون داخلی منزل را در اختیارتان قرار می دهیم:

قرمز: مشاهده قرمز فشار خون و ضربان قلب را بالا می برد. در عین حال اشتها را نیز زیاد میکند. اگر دقت کرده باشید می بینید که در بسیاری از رستورانها از این رنگ استفاده می کنند. بنا براین بهترین گزینه برای طراحی داخلی پذیرایی و اتاق های غذا خوری است. توجه: مراقب ترکیب رنگی قرمز و سایه روشن های آن باشید. قرمز کمرنگ معمولاً واکنش ها منفی را در افراد ایجاد می کند، و تابلوهای اخطار هم این رنگی هستند. پس سعی کنید تا جایی که می توانید از قرمز پر رنگ استفاده کنید.

نارنجی: خصوصیاتی شبیه قرمز دارد اما در عین حال حس گرما و صمیمت ایجاد می کند. می توانید برای طراحی داخلی منزل در اتاق نشیمن و جایی که افراد خانواده دور هم جمع می شوند از آن استفاده کنید.

زرد: آفتابی و روشن و جهت طراحی داخلی خانه می تواند در اتاق های خانوادگی مورد استفاده قرار بگیرد. همچنین برای پر نور جلوه دادن فضاهای کم نور مثل راهرو و کوریدور نیز مناسب است.

آبی: رنگ آرامبخش، تسکین دهنده، ریلکس کننده. به همین دلیل پزشکان سعی می کنند در مطب خود از این رنگ بیشتر استفاده کنند. بهتر است در اتاق خواب و سرویس بهداشتی حمام و دستشویی مورد استفاده قرار بگیرد. از آنجایی که جلوی اشتها را می گیرد، برای اتاق غذاخوری مناسب نیست.

سبز: رنگ چند منظوره: هم می تواند گرما و حرارت ایجاد کند هم آرامش و خوشی. سبز همان احساسات آبی را در بر دارد با این تفاوت که قدری گرم تر و انعطاف پذیرتر است. باز هم اگر دقت کرده باشید می بینید که در اتاق عمل از این رنگ استفاده می کنند . سبز کمرنگ برای اتاق خواب و نشیمن مناسب است و ترکیب های پر رنگ تر برای آشپزخانه و غذاخوری خوب است. این رنگ در ارتباط با غذا و سلامتی هم هست.

بنفش: کسانی که طرفدار این رنگ هستند می توانند از آن در طراحی دکوراسیون داخلی اتاق مطالعه و غذا خوری استفاده کنند. والدین می توانند برای طراحی داخلی فضای بازی بچه هایی که این رنگ را دوست دارند استفاده کنند.در پایان باید به این نکته اشاره کنیم که سلیقه رنگی افراد متفاوت است و اطرافیانتان بسته به رنگ هایی که از شما می بینند برداشت خاصی می کنند. ۶۰% از پذیرش و یا عدم پذیرش هر چیزی توسط یک انسان با توجه به رنگ ها انجام می پذیرد.

---

نویسنده نخست: تارنمای آسمونی/نویسنده دوم و ویرایش: ARIYANARIANARTEMISSARIANFAR