جستار در باب هنر معماری پست مدرن و نئوکلاسیک و تفاوت های آنها!

فلسفه و تمدن کلاسیک یونان و روم باستان شالوده فکری و اجتماعی تمدن باخترزمین را تشکیل می دهد و طی دو هزار سال گذشته همواره فلسفه کلاسیک در بینش ذهنی و کالبد فیزیکی تمدن غرب مشهود بوده است. سبک کلاسیک که در پی نفوق معماری مدرن از اوایل قرن اخیر مورد بی توجهی نسبی قرار گرفته بود به تدریج بعد از انتقادی که به سبک مدرن شد دوباره به صورت یک سبک مهم که می تواند پاسخگوی نیازهای جامعه امروز باشد مطرح شد. معماران نئوکلاسیک همچون معماران پست مدرن توجه به گذشته دارند ولی یک اختلاف عمده بین این دو دیدگاه نسبت به تاریخ وجود دارد. معماری پست مدرن در پی هویت انسان است و تاریخ هر قوم و ملتی به عنوان بخشی از هویت آن ملت تلقی می شود، لذا آنها تاریخ فرهنگی و کالبدی و همچنین دستور زبان معماری هر قومی را در معماری خود در هر منطقه نمایش می دهند .

هنر معماری پست مدرنیسم

البته معماری پست مدرن ملاحظات و ساختارهای بسیار پیچیده تری دارد و گفتن اینکه آنها بدنبال هویت و کیستی انسان هستند می تواند یکی از ده ها ملاحظات فکری و اندیشه های فلسفی پنهان و آشکار هنر معماری در معماری پست مدرن باشد. هنر معماری اعم از کلاسیک و پست مدرن یک هنر دو وجهی است. به عنوان وجه نخست طراحی معماری از کلیت و نمای یک اثر معماری ساخته شده سخن می گوید و وجه دوم از طراحی داخلی و یا معماری داخلی پرده بر می دارد. هر دو وجه هنر معماری در معماری پست مدرن و معماری تئوکلاسیک به چشم می خورد. وجه نخست یعنی طراحی معماری و نگاه ناظر به نما و کلیت یک اثر معماری در پست مدرنیسم پر رنگ تر است و البته وجه دوم یعنی طراحی داخلی و یا به معنای گویاتر طراحی دکوراسیون داخلی معماری ساختمان در معماری کلاسیک و نئوکلاسیک از اهمیت بیشتری برخوردار می باشد. اما این کار به معنی تقلید نیست بلکه بر اساس شرایط زمانی و مکانی به صورت جدید و امروزی ظاهر می شود، و لذا معماران پست مدرن در تغییر دادن تناسبات، رنگ ها و عملکرد های نمادهای تاریخی به خود تردید راه نمی دهند.

هنر معماری نئوکلاسیک غرب با رگه های دینی

اما معماران نئوکلاسیک همچون کوینلن تری انگلیسی(یکی از مهم ترین نظریه پردازان سبک نئوکلاسیک) معتقدند که «نظم های کلاسیک الهاماتی آسمانی و مقدس هستند» پس تغییر در آنها صحیح نیست و هر تغییری در آن باعث تبدیل شدن کمال به نقصان می شود. آنها دلیل جاودانگی معماری کلاسیک را در همین می دانند و از نظر معماران نئوکلاسیک سبک پست مدرن یک مد است زیرا در این سبک اصول جاودانه معماری کلاسیک با طبع، نظر و منطق زمینی تغییر داده شده است. معماران نئوکلاسیک سبک مدرن را نیز سبکی قابل قبول نمی دانند چنانکه کویلن تری گفته است «مدرنیسم پرهیز از هر روشی است که کارکرد داشته است» لذا معماران نئوکلاسیک، گذشته و خصوصا معماری کلاسیک را منبع الهام خود می دانند و معماری کلاسیک و یا سنتی را به همان گونه که از نظر کالبدی بوده، برای احتیاجات امروزه طراحی می کنند. اما باید توجه داشت که در داخل این فرم های تاریخی کلیه وسایل رفاهی امروزی تدارک دیده شده است. اگر خواسته باشیم در یک جمله معماری نئوکلاسیک را تعریف کنیم می توان گفت: ساختمان نئوکلاسیک، پوسته ای کلاسیک بر روی امکانات مدرن است. معماران این سبک معماری کلاسیک را یک معماری لایزال و بی زمان می دانند اصولی که در این سبک مانند نظم، تقارن، هماهنگی و کمال در زمان یونان برای خانه خدایان مطرح شده بود اصولی جاودانه است که همچنان می توان از آنها استفاده کرد.خدایان یونان خدایانی زیبا و در حد کمال جاودانه بودند لذا خانه های آنان نیز باید دارای همین خصوصیت می بود بنابراین از مهمترین معابد کلاسیک که معبد پارتنون در آتن می باشد نماد شاخص معماری کلاسیک است که به طور کامل بر اساس اصول ریاضیات و هندسه طراحی و ساخته شده است. جالب است بدانیم در ایران نیز اولین سبک فرنگی که بسیار مورد توجه قرار گرفت سبک نئوکلاسیک می باشد که در زمان ناصرالدین شاه در نیمه دوم قرن نوزدهم این سبک به کشور ما نفوذ پیدا کرده است و همچنان نیز آثار آن بر پیکره شهرهای ما نقش بسته است.

کومه سرا/ویرایش: ARIYANARIANARTEMISSARIANFAR